Orlą Perć, najtrudniejszy szlak w Tatrach można podzielić na kilka odcinków i pokonywać fragmentami. Szczegółowa mapa szlaku określa ich długość' przewyższen Ze Zakopane přes celou Orla Perć a zpátky pod 6 hodinwww.complexathlete.comwww.brainmarket.cz (kód: complex10) Skalna szczelina z łańcuchem na Skrajnej Sieczkowej Przełączce między Pośrednim a Skrajnym Granatem. Widziana od dołu, od strony zachodniej. Tzw. "krok przez szczelinę" lub "krok nad przepaścią" - Orla Perć. Przez szczelinę widać Lodowy Szczyt. Relacja z amatorskiego przejścia Orlej Perci w Tatrach - szlaku na którym ginie najwięcej osób. Start i meta w centrum Zakopanego.Mapa trasy: https://mapa-tu Musnąć Orlą Perć - Granaty. Masyw Granatów góruje dumnie ponad Halą Gąsienicową, wzbija się niebotycznie znad Czarnego Stawu. Zamyka część Orlej Perci widzianej z Hali, Orla bowiem za Granatami nieco zakręca i chowa się za Żółtą Turnią. Od strony Pięciu Stawów Granaty już nieco "giną w tłumie", ale nic to. ROZDZIAŁ 2 Obudził się obolały. Biurowa kanapa nie była najwygodniejsza. Ziewnął przeciągle i rozprostował skurczone mięśnie. Zer This full day mountain tour is a scramble through the entire Orla Perć secured trail, together with approach from Kuźnice and descned to Palenica, which means you do it while based in Zakopane. Also in Lesser Poland, Poland. Hiking Difficult. Distance 25 km Ascent 1.9 km Descent 1.8 km Duration 1 day + Low Point 910 m High Point 2.2 km 8lPvvEi. Odcinek Zawrat – Kozia Przełęcz (i dalej do Koziego Wierchu) uważam za początek Orlej Perci, zapewne dlatego, że jest to odcinek jednokierunkowy 🙂 Idąc tym tropem, postanowiłam opisać cały szlak zgodnie z początkowym kierunkiem, a więc: – Kozia Przełęcz Przełęcz – Kozi Wierch Wierch – Zadni Granat Granat – Skrajny Granat Granat – Krzyżne Zanim zaczniecie czytać poszczególne wpisy, zapoznajcie się proszę z moimi uwagami dotyczącymi trudności całej Orlej Perci: tutaj znajdziecie te arcyważne wypociny, dokładną mapkę Orlej Perci oraz linki do opisów szlaków dojściowych i bardziej osobistych relacji z perci (będę je sukcesywnie ogarniać i dodawać). No to co? Do dzieła 🙂 ZAWRAT – MAŁY KOZI WIERCH – KOZIA PRZEŁĘCZ szlak czerwony 1 h 30 min Uwaga! Szlak jest jednokierunkowy, przejście możliwe w opisywanym kierunku. Pierwszy odcinek nie zapowiada dalszych trudności. Z Zawratu wspinamy się na grań i wędrujemy przez dwa spiętrzenia: trudno nie jest, bo skalne rynny, którymi wiedzie szlak, są dobrze urzeźbione. Następnie ciąg łańcuchów wyprowadza nas na szczyt Małego Koziego Wierchu (2228 m). Początek Orlej widziany z Zawratu: 2 niewielkie wzniesienia (2180 m i 2200 m) oraz Mały Kozi Wierch (2228 m). No to ruszamy 🙂 Miejscami podchodzimy z łańcuchami… …miejscami bez Spojrzenie w dół na Przełęcz Zawrat – piszę przełęcz z premedytacją, bo co niektórzy myślą, że Zawrat to szczyt 😉 Wkrótce wyrasta przed nami Mały Kozi Wierch, na który wdrapujemy się widoczną rynną. PS. Łuna światła niech świadczy o tym jaki żar tropików lał się tego dnia na grań…ale o tym opowiem w odpowiedniej relacji 😉 Podejście jest strome, ale łatwe Tak myślę, że kto wybrał się tylko na Zawrat, to spokojnie może pokusić się o wycieczkę na Mały Kozi, z którego roztacza się znacznie rozleglejsza panorama niż z przełęczy. Tak, wiem że jest to szlak jednokierunkowy, ale na tak krótkim odcinku chyba nikt nie będzie miał Wam za złe, że schodzicie „pod prąd”. Zawsze możecie powiedzieć, że przeraził Was widok na Orlą Perć 😛 O wilku mowa! Tak właśnie prezentuje się dalszy przebieg naszej wędrówki ze szczytu Małego Koziego Wierchu. W dole widać Zmarzłe Czuby, później trójkątna sylwetka Zamarłej Turni, Kozie Czuby, Kozi Wierch (za nim Kozi Mur i najbardziej po lewej Czarne Ściany). Zbliżenie na Zmarzłe Czuby, za chwilunię będziemy je trawersować, o ile w całości przebrniemy przez Honoratkę 😉 Ze szczytu schodzimy stromą ścieżką. Czeka nas przejście (z pomocą łańcucha) po wąskiej półce skalnej podciętej małą przepaścią. Półka jest krótka, więc szybko wychodzimy na ciasne wcięcie Zmarzłej Przełączki Wyżniej (2201 m), gdzie ścieżka przechodzi na północną stronę grani. Póki co jesteśmy na Małym Kozim Wierchu. Czerwona strzała pokazuje miejsce, gdzie opuszczamy szczyt – poniżej kryje się Zmarzła Przełączka Wyżnia. Schodzimy jak widać w towarzystwie łańcucha…i ludzi No i jest! Wąska półka, która wygląda tak, że mina rzednie, a w rzeczywistości nie jest taka trudna do pokonania, jest się czego uczepić. Od przełączki szlak od razu zaczyna obniżać się ponad stromym dnem żlebu, zwanego Honoratką (lub Żydowskim Żlebem). Do pomocy służą łańcuchy, ale należy zachować zdwojoną ostrożność, bo skały w tym miejscu są bardzo często mokre, śliskie i zdarza się, że skryte zmarzłym śniegiem. Jakby było mało, poruszamy się po bardzo wąskich występach skalnych. W Honoratce zrobiło się zatwardzenie… Widok ze żlebu na Zmarzłą Przełączkę Wyżnią Opuszczamy się żlebem, mając do dyspozycji łańcuchy praktycznie na całej długości. Pan w kraciastej koszuli pięknie pozował mi w żlebie, pozdrawiam jeśli tu kiedyś trafi 😛 Perć opuszcza wkrótce Honoratkę i skręca w prawo. Trawersujemy teraz poniżej grani, zboczami Zmarzłych Czub. Odcinek jest dość łagodny, ale eksponowany z lewej strony, dlatego i tu zamontowano łańcuchy. Szlak wiodący po skałach i miejscami wąskich półkach wyprowadza nas z powrotem na grań w pobliżu niższej z dwóch turni Zmarzłych Czub (2189 m). Opuszczamy Honoratkę… …i zaczynami przejście po zboczach Zmarzłych Czub. Perć jest nadal wąska, jednak przy tej pogodzie trudności są co najmniej przeciętne 😛 To tylko tak strasznie wygląda! Widoczne skałki pokonuje się sprawnie i całkiem szybko 😀 Spoglądamy za siebie, uff, w końcu udało nam się minąć sporą grupkę ludzi i włączyć własne tempo. Pięknie widać Mały Kozi Wierch i trawers Zmarzłych Czub, z tej strony mniej strasznie prawda? 🙂 Asekurując się kolejną partią żelastwa, pokonujemy ukośne płyty w grani Zmarzłych Czub i schodzimy uskokiem do Zmarzłej Przełęczy (2126 m). W jej głównym siodle, tuż nad przepaścią od strony Dolinki Pustej, znajduje się skalny grzyb, zwany po prostu „chłopkiem”. Zmarzła Przełęcz (2126 m) wyraźnie oddziela Zmarzłe Czuby od Zamarłej Turni. Znakomicie z tego miejsca prezentuje się niemal pionowa ściana Zamarłej Turni (2179 m). Przy ślizgawicy to pewnie można tu zaliczyć widowiskowe akrobacje 😉 Jeszcze obniżamy się nieco w dół… …i zdaje się, że jakieś trudności skalne obchodzimy zwyczajnie dołem 😀 …podziwiając w międzyczasie Zamarłą Turnię, Kozie Czuby i Kozi Wierch 🙂 Na dole zdjęcia widać wzięcie Zmarzłej Przełęczy i ludzi przy słynnym skalnym grzybie, który można wypatrzeć nawet z Hali Gąsienicowej. Z tego miejsca zdaje się maleńki, zwłaszcza jak przyrównać go do potężnych sąsiadów 😉 Ja tu gadu gadu, a trzeba jeszcze do tego grzyba zejść 🙂 Tam gdzie skała traci na zróżnicowanej rzeźbie, pojawiają się stopnie w postaci klamer 😉 Tak wygląda zejście z pewnego oddalenia, jak dla mnie – pikuś 🙂 I ścieżyna wśród pięknych okoliczności przyrody i kamlotów wyprowadzana nas na główne siodło Zmarzłej Przełęczy. Skalny Grzyb stoi sobie nad urwiskiem, cierpliwie znosi tysiące rąk próbujących strącić go w odmęty Pustej Dolinki… Taka jego cena za nieustanne podziwianie tatrzańskiej panoramy 😉 Zmarzła Przełęcz (w przeciwieństwie do Koziej) spokojnie pomieści nawet całą wycieczkę autokarową 😉 Ze Zmarzłej Przełęczy idziemy łagodnie w dół, po chwili trawersujemy zbocze Zamarłej Turni po szerokim, piarżystym tarasie. Dalej czeka nas mini wspinaczka: z pomocą łańcuchów i drabinki ułożonej z klamer wychodzimy na górny taras ulokowany tuż pod szczytem Zamarłej Turni. Po kilku krokach dochodzimy do pionowej ściany, obrywającej się ku widocznej w dole Koziej Przełęczy. Do ściany tej przytwierdzona jest słynna 8-metrowa drabinka. Koniec żartów, bo oto przed nami wyrastają ściany legendarnej Zamarłej Turni. My się taternictwem nie pałamy 😉 więc grzecznie idziemy za czerwonymi znakami, omijamy skalny ustęp, jak widać z pomocą żelastwa… …i zaczynamy swoją „wspinaczkę” turystyczną percią. W każdym razie możemy się chwalić, że byliśmy na Zamarłej 😉 Bardzo lubię ten odcinek, bo mnogość występów skalnych sprawia, że idzie się nadzwyczaj zwinnie. A tam, gdzie występów skalnych brak, to w zastępstwie pojawiają się klamry… …o takie elegancie 🙂 Jeszcze kilka niezobowiązujących metrów… …i nagle oto wyrasta „ona” – LEGENDA! 😉 O miejscu tym słyszy się różne historie. Jak dla mnie, samo przejście drabinki nie jest technicznie trudne. Natomiast faktycznie jest ona ulokowana w takim miejscu, że ciary mogą swobodnie przejść po naszym grzbiecie, jeśli tylko spojrzy się w dół, pomiędzy nogi… Samo wejście na drabinkę też nie jest skomplikowane – na górze jest dosyć miejsca, żeby swobodnie się obrócić i złapać górny drążek. Chyba każdy w dzieciństwie miał do czynienia z drabiną, tu jest tylko ta różnica, że ustrojstwo ulokowano dosyć wysoko, że tak się wyrażę 😉 Dodam jeszcze, że drabinka jest stosunkowo wąska, więc jako niska osoba w końcu miałam fory na Orlej 😀 Słynna drabinka sieje strach i spustoszenie na różnych forach i stronach, a wiejące grozą opowieści przekazywane są z pokolenia na pokolenie 😉 Z góry przecież nie wygląda tak tragicznie. Piękną lufę docenia się będąc już na szczebelkach i patrząc w dół, ale spokojnie, jest na to sposób – nie patrzeć! 😀 W dalszej części szlaku mamy niczym nieskrępowany widok na drabinkę Tu akurat jakaś pani włazi na ustrojstwo. Tak tylko napomknę, że jest opcja obejścia drabinki: od Orlej Perci odchodzi mocno rozdeptana ścieżka, która północnymi ścianami Zamarłej Turni omija drabinkę i prowadzi w okolice Koziej Przełęczy (od strony Koziej Dolinki). I jeszcze spojrzenie na drabinkę z dołu. Fota pstryknięta gdzieś na czarnym szlaku w Koziej Dolince. Słynna drabinka kończy się w miejscu, w którym ściana Zamarłej Turni robi się na tyle dobrze urzeźbiona, że dalsze schodzenie do Koziej Przełęczy odbywa się z pomocą ciągu łańcuchów. Moim zdaniem zejście z drabinki jest bardziej skomplikowane, jak samo jej przejście. Schodzi się bowiem od razu na stromą skałę, która może przysporzyć niskim osobom troszkę problemów. I tu jest ten newralgiczny moment, czyli zejście z drabiny. Łańcuch bardzo pomaga, bo jak widać skała na króciutkim fragmencie jest słabiutko „najeżona” 😉 Dalsze zejście do Koziej Przełęczy jest nadal strome, ale już całkiem dobrze wyrzeźbione, więc schodzi się bez większych wygibasów. Tak prezentuje się zejście zboczem Zamarłej Turni do Koziej Przełęczy. Pierwsza krecha od góry (tam gdzie widać „ludzia”) to drabinka właśnie 🙂 Kozia Przełęcz (2137 m) to wąskie przejście między Zamarłą Turnią a Kozimi Czubami, należącymi do masywu Koziego Wierchu. Przez przełęcz przebiega żółty szlak z Doliny Gąsienicowej do Doliny Pięciu Stawów, więc w razie potrzeby jest szansa na szybsze zejście z grani. Miejsca jest bardzo mało, a widok na tyle ograniczony, że nie ma sensu się tu rozkładać z klamotami, zresztą spore tłumy na szlaku w praktyce uniemożliwiają dłuższy popas na przełęczy. Na dziś koniec emocji. W następnym odcinku dojdziemy w końcu na Kozi Wierch i przejście całej Orlej Perci stanie się faktem 😛 Kochamy podróżowanie, a w podróżowaniu cenimy aktywny wypoczynek (z małymi wyjątkami ). Może stąd pasja do gór i pragnienie wyznaczania kolejnych celów do zdobycia. Naszym nieśmiałym marzeniem była Orla Perć. W Tatrach zdobyliśmy trochę szczytów (wliczając Rysy do Korony Gór Polski), ale Orla Perć wydawała się inną ligą, szlakiem przeznaczonym dla górskich wyjadaczy… Naczytaliśmy się relacji na blogach, przeanalizowaliśmy mapy i filmiki na YouTubie, podpytaliśmy osób, które nią przeszły o stopień trudności i postanowiliśmy „teraz albo nigdy”. W minioną sobotę przeszliśmy prawie cały szlak (został na następny rok odcinek ze Skrajnego Granatu na Przełęcz Krzyżne) i zrealizowaliśmy marzenie . Warto próbować, przełamywać swoje słabości i wykorzystywać każdą wolną chwilę na maksa… Poczucie satysfakcji jest bezcenne, a wspomnienia pozostają na całe życie. Oczywiście każdy ma swoje cele i tak jak dla nas ekstremalne doznania w górach są gwarancją szczęścia, tak ktoś inny może pragnąć zupełnie czegoś innego i dobrze. Ważne, żeby rozpoznać te pragnienie i dążyć do niego za wszelką cenę . Do wpisu o sobotniej wyprawie dodamy jeszcze krótką relację z trasy i opis trudności. Orla Perć to szlak w Tatrach Wysokich, który prowadzi stokami oraz granią przez przełęcze i szczyty. Jest często uważany za najtrudniejszy i najniebezpieczniejszy szlak turystyczny w Polsce. Przejście Orlą Percią warto podzielić na etapy: 1) Zawrat- Kozia Przełęcz 2) Kozia Przełęcz- Kozi Wierch 3) Kozi Wierch- Skrajny Granat 4) Skrajny Granat – Przełęcz Krzyżne (to musimy nadrobić )Przeszliśmy prawie 24 km, bo startowaliśmy z parkingu w Brzezinach. Nasz plan był trochę hardcorowy. Zajechaliśmy po północy, przespaliśmy się w samochodzie i przed wyszliśmy w góry. Zakładaliśmy, że przejdziemy połowę Orlej Perci ze względu na to, że startowaliśmy z samego dołu. Udało się jednak przejść znacznie więcej (przydaje się bieganie w tygodniu). Zanim weszliśmy na Zawrat, szliśmy przez Dolinę Suchej Wody (po drodze mijając Psią Trawkę), minęliśmy schronisko Murowaniec i szlakiem niebieskim dotarliśmy do Czarnego Stawu Gąsienicowego. Podejście na Zawrat sygnalizowało wysoki stopień trudności w dalszej części trasy. Idąc granią ciągle schodziliśmy trochę w dół, żeby potem znowu mozolnie wspinać się na górę. Przejście Koziej Przełęczy było bardzo emocjonujące, ponieważ zaczynało się słynną drabinką zawieszoną na pionowej ścianie… Z innych charakterystycznych miejsc na szlaku Orlej Perci zapamiętaliśmy strome zejście bez żadnych łańcuchów Żlebem Kulczyńskiego , podejście pionową ścianą przez Komin pod Czarnym Mniszkiem, krok nad przepaścią (dosłownie, bo pod spodem była pionowa ściana w dół) na Skrajnej Sieczkowej Przełączce… Na pewno trzeba uważać i skupić się na każdym kroku, w przypadku zmęczenia lepiej odpuścić, niż próbować dalej, bo o wypadek nie trudno… Ze Skrajnego Grantu zeszliśmy szlakiem żółtym z powrotem do Czarnego Stawu Gąsienicowego, żeby wrócić tą samą drogą co rano i dotrzeć do samochodu. Pod koniec trasy nogi zaczęły odmawiać posłuszeństwa, więc idealnie rozłożyliśmy siły akurat na tyle, żeby wystarczyło na powrót. Mieliśmy cudowną pogodę, tłumów z rana nie było, dopisywało nam szczęście, a co za tym idzie, dobry humor. Czego chcieć więcej? No może jedynie więcej takich wyjazdów …. Tatrzański sezon w pełni, więc nie dziwota, że ostatnio dostaję mnóstwo prywatnych zapytań o Orlą Perć. Na wstępie odsyłam Was do artykułu Orla Perć, w którym odniosłam się do trudności tego szlaku, zawarłam kilka istotnych informacji, a przede wszystkim umieściłam linki do skrupulatnych opisów poszczególnych odcinków. Każdy kto planuje wybrać się na Orlą, właśnie tam znajdzie przebieg trasy oraz zdjęcia trudności. Tym razem wgryzę się w temat od innej strony. Postanowiłam przypomnieć sobie pierwsze zmagania na podniebnej ścieżce i pokazać Wam Orlą Perć moimi oczami. Z pierwszym wyjazdem w Tatry nawet nie śniło mi wejście w rejon Orlej Perci. Jak to do żółtodzióba, docierały do mnie jedynie szczątki informacji, czasem dosyć przerażające. Wiedziałam, że tam wysoko, że bardzo trudno, że są przepaście, straszliwe łańcuchy, jakieś drabiny i w ogóle tam wypadki i trupy się ścielą. Nazwy typu „Honoratka, Żleb Drege’a, czy choćby Kozie Czuby były mi zupełnie obce. Zajęłam się tym, co początkującemu uchodzi. Na pierwszy ogień poszedł Karb, potem Czarny Staw pod Rysami i spacer do Piątki przez Świstówkę, Czerwone Wierchy z Kasprowym, Droga nad Reglami, Rusinowa z Gęsią Szyją, Nosal z Kopieńcem, Giewont oraz jaskinie w Dolinie Kościeliskiej. Całkiem ładnie jak na pierwszy raz, co nie? I Giewont i jaskinie robiłam w warunkach mocno deszczowych. Ani mi było trudno, ani straszno, co jedynie ślisko i upierdliwie. Już wtedy wiedziałam, że chcę i mogę wyżej. W drodze na Karb. Pierwsza wycieczka w Tatrach ever. 😀 Dawno temu na Giewoncie. Chodziło się kiedyś po Tatrach w jeansach, oj chodziło. 😉 Kolejny wyjazd był krótki, dodatkowo okrojony przez niesprzyjające warunki, ale udało mi się wdrapać na Szpiglasowy i Świnicę od Świnickiej Przełęczy. W skałach czułam się swobodnie, więc w naturalny sposób zaczęłam interesować się tym, co w Tatrach najtrudniejsze. Oczywiście oznakowane i najtrudniejsze. Dziabnęłam Nykę, przewertowałam Internety, oswajałam się ze zdjęciami, opanowałam topografię i przygotowałam plan ataku. Żleb Blatona – podejście na Świnicę Wertując blogi i górskie fora natrafiłam na wiele opinii, że ignorancja w górach potrafi doprowadzić do nieprzyjemnych sytuacji. Przyznam, że nie chciałam być jedną z tych ofiar losu, które wyrwały się na szlak będący ponad ich siły i zmuszone były zeń schodzić z pomocą ratowników. Czułam, że podołam wyzwaniu, ale równocześnie miałam świadomość, że moje górskie doświadczenie jest krótkie i może jednak zbyt wątłe, by porywać się na Orlą Perć. Świnica Na trzecim tatrzańskim wyjeździe postanowiłam raz jeszcze sprawdzić się na Świnicy, tym razem idąc z Hali Gąsienicowej przez Zawrat. Na przełęcz wlazłam bez problemów, tzw. „Mała Orla Perć” też poszła jak z płatka, zatem następnego dnia byłam gotowa stanąć oko w oko z legendą. Dla pewności (ależ ja wtedy byłam asekurancka) obrałam za cel najłatwiejszy odcinek graniówki – od Koziego Wierchu po Granaty. Cała trasa tego dnia prezentowała się tak: ZAKOPANE – PALENICA – DOLINA PIĘCIU STAWÓW – KOZI WIERCH – PRZEŁĄCZKA NAD BUCZYNOWĄ DOLINKĄ – ZADNI GRANAT – POŚREDNI GRANAT – SKRAJNY GRANAT – HALA GĄSIENICOWA – KUŹNICE – ZAKOPANE Wycieczka rozpoczęła się piękną panoramą Orlej Perci (z Kościelcem gratis, po prawej). A wiecie skąd taki widok? Z Równi Krupowej! 😀 Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Szlak z Piątki na Kozi Wierch prowadzi łagodnym, południowym stokiem góry i polega na mozolnym zdobywaniu wysokości. Dopiero pod samym szczytem ścieżka robi się mniej dogodna, ale dla nikogo nie powinna stanowić większych problemów. Samo podchodzenie nie utknęło mi w pamięci jakoś szczególnie, za to widok z Koziego już tak. Chmury nieco popsuły ten spektakl, ale miejsce i tak mnie głęboko oczarowało i do dziś twierdzę, że to jedno z najpiękniejszych miejsc widokowych w Tatrach. Podejście czarnym szlakiem na Kozi Wiech Z jednej strony hipnotyzują Tatry Wysokie ponad Doliną Pięciu Stawów, a z drugiej otoczenie Doliny Gąsienicowej. Znakomicie widać też lwią część samej Orlej Perci z przykuwającym wzrok zejściem z Kozich Czub. W oddali majaczą sylwetki Tatr Zachodnich. No baja. Widok na dalszy odcinek Orlej, w kierunku Granatów. Zejście z Kozich Czub, w tle Świnica. Pamiętam, że wtedy wybełkotałam coś w stylu: „O ja pier***ę! W życiu tędy nie zejdę! Mowy nie ma. Nie mam zamiaru się zabić. Po roku zlazłam… 😀 Wodospad Siklawa Baję trza było zostawić i w końcu zmierzyć się ze słynną percią. Problem w tym, że fragment szlaku od Koziego Wierchu nijak się ma do legendy, ot trawers poniżej grani wśród skał. Większych emocji dostarcza dopiero widowiskowa Przełączka nad Buczynową Dolinką, która na stronę Pięciu Stawów obrywa się niezłą lufą. W drugą stronę wcale nie jest przyjemnie, a bo właśnie z przełączki opada Żleb Kulczyńskiego, znany ze swojej uciążliwości. Przy suchej skale nie jest nie wiadomo jak trudny, choć przy potknięciu idzie się poturbować na skałach, zwłaszcza, że żleb daje całkiem obiecujące możliwości sturlania się aż na dno Koziej Dolinki… Pamiętam, że schodziłam „Kulczykiem” bardzo ostrożnie i pamiętam jak bolały mnie kolana. Co tu dużo gadać – było stromo i niewygodnie. Na przełączce 🙂 Żleb Kulczyńskiego Zbliżenie na Kozi Wierch, Kozią Przełęcz Wyżnią i Kozie Czuby Wkrótce opuściłam Żleb Kulczyka (w dół zbiega czarny szlak do Koziej Dolinki) i po krótkim trawersie stanęłam u stóp komina pod Czarnym Mniszkiem. To był mój moment prawdy. Naczytałam się opinii, że to najtrudniejsze miejsce tego odcinka, przeglądałam też mnóstwo zdjęć, na których komin dęba staje. Ejże? I tym kominem naprawdę da się wejść? Ano da się. I to bez większych problemów. To prawda, że z daleka wygląda na ciężki orzech do zgryzienia, ale stojąc u jego stóp można wyluzować. Uff, komin jest porządnie urzeźbiony, z boku ciągnie się łańcuch, widać nawet jakieś klamry. Bułka z masłem dla tego, kto nie boi się stromych ścian. Komin pod Czarnym Mniszkiem Trochę trzeba się pogimnastykować, ale taka forma mi odpowiada. 😀 Czarny Mniszek Powyżej komina Orla znowu zwalnia i bez żadnych problemów wyprowadza na Zadni Granat. Panorama z najwyższego z Granatów jakoś szczególnie nie chwyciła mnie za serce, więc szybko skierowałam się na sąsiedni Pośredni Granat. Zadni Granat widziany z Pośredniego Tam w końcu czaił się dreszczyk emocji, bowiem ścieżka kluczy granią wśród skał wymuszając czujność i używanie wszystkim czterech łap. I to mi się właśnie podobało. Tak sobie wyobrażałam Orlą Perć, a nie jakieś pitu pitu i trawersowanie chodnikiem Czarnych Ścian. Zejście z Pośredniego Granatu W końcu dotarłam do słynnej – mrożącej krew w żyłach i gotującej największym twardzielom jaja na miękko – szczeliny. Co niektórzy ludzie za głupoty na Internetach wypisują… Przepaść tam ponoć ziele okrutna, przejść się po ludzku nie da i co w ogóle TPN wyprawia, że dopuszcza tam ruch turystyczny, skoro po łańcuchu może przejść co jedynie linoskoczek. Nie tylko da się przejść po ludzku, ale i z palcem w nosie obejść, więc nie mogłam się nadziwić skąd te krwiożercze historie na temat jednej, niewinnej szczeliny w skale. Jako że dzierżyłam aparat, to od razu skierowałam się do obejścia, by zrobić lansiarską fotę, zatytułowaną: „Krok nad przepaścią”. Pstryknęłam, poszłam dalej i za chwilę dotarło do mnie rozpaczliwe: „A ja?!? Ja też chcę przejść to owiane sławą miejsce”! Cofnęłam się obejściem i stanęłam przed wyzwaniem. Fakt, w pierwszej chwili poczułam się nieswojo. „A jak noga mi się obsunie i wpadnie do szczeliny? Toć idzie ją złamać, albo cnotę stracić w nadmiernym rozkroku…” 😉 Kronika TOPR-u milczała o tego typu konsekwencjach zatem szybko odgoniłam głupoty z głowy i dałam wielkiego susa. I już. „Szparra” 😉 Krótkie skalne podejście wyprowadza na Skrajny Granat. Moim zdaniem tam jest widokowo najfajniej ze wszystkich Granatów, a to za sprawą nietuzinkowego widoku na ścianę Pośredniego z linią Orlej Perci w tle. Widok ze Skrajnego na Pośredni Granat i grań Orlej Perci Żołta Turnia Jako że na Skrajnym Granacie kończyłam pierwszy etap wędrówki Orlą Percią, to pozostało mi zejście żółtym szlakiem nad Czarny Staw Gąsienicowy. Zejście to niezmiennie kojarzy mi się ze słowem UPIERDLIWY, a owa upierdliwość wynika z niezliczonej ilości drobnicy zalegającej zwłaszcza górne partie ścieżki. Tam jest oczywiście dość stromo (no bo jakby inaczej) i kiedy dodać do tego osuwający się pod butami rumosz skalny, to równanie pokazuje oczywisty wynik. Kolana podczas takiego zejścia dostają w kość, a na usta cisną się te mniej eleganckie słowa. Tu już w przyzwoitym terenie. Widoki na Czarny Staw Gąsienicowy są przyjemne, ale już chciałoby się dobić do brzegu. Mniej więcej w połowie drogi ścieżka robi się stabilna, a pod nogami dominują kamienne stopnie. Człowiek może w końcu puścić zwieracze, ostudzić emocje i delektować się wizją zimnego piwka w bliskim już Murowańcu. Czarny Staw Gąsienicowy A tu Zmarzły Staw, na wysokości Taterników. Właśnie wtedy dał się słyszeć warkot nadlatującego śmigłowca. Sokół przefrunął nam nad głowami i skierował się ku Orlej Perci, którą dopiero co szliśmy… Dziwne myśli kłębią się wtedy w łepetynie. Kurde, ja z taką łatwością przeszłam ten odcinek, a ktoś inny ma kłopoty… Może ktoś zleciał ze skały, może pośliznął się i doznał tylko kontuzji, może ktoś zasłabł? Na takie pytania nikt nie odpowie, pozostaje warkot śmigła, który przeszywa ciszę i przyprawia o gęsią skórkę. Sokół i Giewont Dopiero Kronika TOPR-u wyjaśniła co się wtedy wydarzyło: „Po godz. 15-tej do TOPR dotarła informacja, że idący Żlebem Kulczyńskiego 37-letni turysta z Łodzi we mgle pomylił drogę i wszedł w Rysę Zaruskiego. Doszedł do miejsca skąd nie ma drogi odwrotu. Prosi o pomoc. W tamten rejon ratownicy polecieli śmigłowcem. Po desancie w pobliżu oczekującego na pomoc turysty, założono mu trójkąty ewakuacyjny, w którym został windą wciągnięty na pokład śmigłowca i przetransportowany do Zakopanego.” Na szczęści facet nie forsował zejścia, przypadkiem zapuścił się w zbyt trudny teren i zrobił co należało – zadzwonił po pomoc. Dzięki temu skończyło się tylko na strachu. W takim nieco refleksyjnym nastroju dotarłam na Halę, a wkrótce potem do Kuźnic. Tego dnia dosadnie dotarło do mojej łepetyny, że góry to nie przelewki i nawet w pozornie łatwym terenie może przytrafić się kuku. Każdemu. Ktoś przygotowany może pobłądzić we mgle, ktoś sprawny fizycznie może zjechać się wraz z ruchomym kamlotem, jeszcze inny pośliznąć się na oblodzeniu. Różne wypadki chodzą po ludziach, oby było ich jak najmniej. Granaty znad Czarnego Stawu Gąsienicowego Reasumując, okiełznywanie Orlej Perci warto zacząć od jej najłatwiejszego odcinka, tj. od Koziego do Granatów. Mnie osobiście było tam całkiem łatwo, ale przypomnę, że nie paraliżują mnie strome i eksponowane miejsca, a i warunki miałam porządne. Brakowało mi troszkę wędrówki ścisłą granią, bo czerwony szlak najczęściej trawersuje zbocza, za to kilka razy wyprowadza na kapitalne miejsca widokowe. PO TOPOGRAFICZNE SZCZEGÓŁY I OPIS ORLEJ PERCI ODSYŁAM TUTAJ: Kozi Wierch – Zadni Granat Zadni Granat – Pośredni Granat – Skrajny Granat NAJFAJNIEJSZE MIEJSCA NA OPISANYM ODCINKU ORLEJ: Kozi Wierch – wierzchołek dysponuje absolutnie fenomenalną panoramą. Przełęczka nad Buczynową Dolinką – zejście z Przełączki jest niewygodne i upierdliwe, ale sam widok na nią jest zajebiaszczy. Komin pod Czarnym Mniszkiem – idealne miejsce na lansiarskie foty w skale. Zejście z Pośredniego Granatu – dla mnie taki pierwszy graniowy odcinek perci, krótki bo nie długi, ale zawsze coś. Skrajny Granat – przepyszne widoki, zwłaszcza na Orlą Perć. MIEJSCA MOGĄCE PRZYSPORZYĆ WIĘCEJ ZACHODU: Zejście Żlebem Kulczyńskiego – stromo, bywa ślisko, spod nóg usuwa się piarg, przy potknięciu można nieprzyjemnie się sturlać i poważnie poobijać. Rejon Granatów (zwłaszcza Pośredniego i Skrajnego) – nie licząc jednej mały klamry i łańcucha nad szczeliną jest to teren pozbawiony sztucznych ułatwień, miejscami stromy. Przy chmurach i słabej widoczności można stracić orientację, także trzeba uważnie obserwować oznaczenia. Liczę na to, że nie pojawią się głupie komentarze w stylu: „Z tego tekstu wynika, że Orla to łatwy szlak i zachęcisz mnóstwo osób, które nie będą przygotowane na takie wyzwanie. A potem biedni ratownicy będą ryzykować życie, by ściągać tych delikwentów z grani, a jak komuś się coś stanie, to ty będziesz mieć ich na sumieniu!” Tak jak napisałam we wstępie, dokładny opis szlaku zawarłam artykule „Orla Perć”. W tej relacji skupiłam się na moich (i tylko moich!) doświadczeniach oraz przeżyciach. Wszelkie próby rozwleczenia tego na ogół turystów są imbecylne, bowiem każdy chodzi po górach na własną odpowiedzialność. Każdy ma inne doświadczenie w kwestii obycia ze skałą i ekspozycją, ponoć też rozum, więc niech sam podejmuje decyzje na co go stać podczas górskiej wycieczki. Amen. Pozdrawiam, Madzia / Wieczna Tułaczka *** Tu też jest fajnie: Facebook Instagram InstagramOrla Perć to szlak, który rozbudza wyobraźnie nie jednego turysty. To jeden z najdłuższych i najtrudniejszych szlaków w Tatrach. A tam na wędrowców czeka legendarna już drabinka na Koziej Przełęczy. To miejsce, na którym zablokował się już nie jeden turysta. Może być także niebezpieczne - szczególnie, gdy pojawi się lód. Przyciąga jednak setki wędrowców - by ją pokonać, przełamać siebie, a niektórych tylko po to, by zrobić sobie fajne zdjęcie. Orla Perć uważana jest za najtrudniejszy, a także za najbardziej niebezpieczny szlak w Tatrach i całej Polsce. Szlak poprowadzony- między przełęczami Zawrat (2158 m i Krzyżne (2112 m i dalej grzbietem Wołoszyna na Polanę pod Wołoszynem. Dalej czerwonym szlakiem z Kasprowego Wierchu (1987 m poprzez Przełęcz Liliowe (1952 m w kierunku Świnicy (2301 m Najbardziej wymagającym odcinkiem jest Kozia Przełęcz – Kozie Czuby – Kozi Wierch. W tym miejscu szlak jest jednokierunkowy, przejście możliwe tylko w tym kierunku. Przejście samej Orlej Perci, bez wejścia i zejścia, zajmuje około 8 godzin. Jedno z najsłynniejszych miejsc na Orlej Perci – Kozia Przełęcz położona jest na wysokości 2126 m To wąska dwumetrowa przełęcz pomiędzy Zamarłą Turnią a Kozimi Czubami. Przejście przez przełęcz ułatwiają zamontowane tam klamry, drabinka i łańcuchy. Szczególnie znana jest stalowa drabinka, którą szlak Orlej Perci schodzi na przełęcz ze stoków Zamarłej Turni. Stalowa drabinka ma 8 metrów wysokości, 26 szczebli, oparta jest o południową ścianę Zamarłej Turni. Jest zawieszona nad przepaścią, opadającą ku Koziej Przełęczy. Gdy się nią schodzi, czuć jak się rusza. Wiele osób na niej utknęło - ze strachu o każdy kolejny krok. Ludzi paraliżuje strach na widok co ich czeka, przeraża ich ten fragmentem szlaku. Zdarzały się już sytuacje, że na górze siedzieli ludzi, którzy nie mogli się przemóc, by ruszyć miejscu tym krążą różne historie. Samo przejście drabinki nie jest technicznie trudne. Samo wejście na drabinkę nie jest skomplikowane – na górze jest dosyć miejsca, żeby swobodnie się obrócić i złapać górny drążek. Ważne, by na takie wejście mieć odpowiednie przygotowanie techniczne buty, rękawiczki, kask, a także dużą odporność jak na legendarnej drabince radzą sobie turyści w te wakacje. To miejsce jest jednym z najbardziej uwiecznianych na zdjęciach tych co przeszli Orlą Perć. Zatopiona przez Jezioro Czorsztyńskie wieś Stare Maniowy. Zobacz, jak wygląda"Bangladesz" na Siwej Polanie. Buda za budą, pamiątki, kiełbaski i lane piwo To był kiedyś legendarny budynek na Krupówkach. Dziś w budynku hula wiatrTatry. Legendarny Mnich - marzenie turystów i taterników [NIESAMOWITE ZDJĘCIA]Jak wyglądało Zakopane 30 lat temu i jak wygląda teraz? Miasto bardzo się zmieniło Tatry. Remonty szlaków idą pełną parą. To ciężka ręczna robota [ZDJĘCIA]Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera Prawdopodobnie każdy słyszał o Orlej Perci. Opowieści o tym najtrudniejszym szlaku w Tatrach budzą zainteresowanie zarówno wśród początkujących wspinaczy, jak i doświadczonych miłośników górskich wędrówek. Szlak Orlej Perci prowadzi przez najbardziej majestatyczne szczyty i przełęcze Tatr, a jego charakter można porównać do „via ferrat”. Orla Perć - wprowadzenie na najtrudniejszy tarzański szlak Ze względu na znaczny stopień trudności tego tatrzańskiego szlaku, każdy turysta przed wędrówką powinien się odpowiednio przygotować oraz zdobyć wiedzę na temat samej trasy. Nie bez znaczenia jest również szczęście co do pogody. Poza tym w słoneczne dni można liczyć na naprawdę piękne widoki. Poniższy tekst odpowie na najważniejsze pytania dotyczące tego wymagającego odcinka w polskich Tatrach Orla Perć jest najdłuższym graniowym szlakiem w Tatrach Wysokich, który prowadzi większością długiej wschodniej grani Świnicy. Szlak Orla Perć często uważany jest za najtrudniejszy i najniebezpieczniejszy w Tatrach i całej Polsce. Poprowadzony jest stokami oraz granią przez przełęcze i szczyty, między przełęczami Zawrat (2158 m i Krzyżne (2112 m i dalej grzbietem Wołoszyna na Polanę pod Wołoszynem. Dodatkowych trudności dostarcza zmienna górska pogoda – jak wiadomo, nawet w niższych górach potrafi być Kapryśna, a Orla Perć jest położona na wysokości ponad 2000 m Podobnie jak większość szlaków w Tatrach, ten odcinek również jest dostępny zimą, jednak o takim wyjściu powinni myśleć tylko najbardziej doświadczeni wspinacze. Charakterystyka szlaku Orla Perć W 1932 roku odcinek od Krzyżnego do Polany pod Wołoszynem został zamknięty przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie z uwagi na ochronę przyrody. Większość szlaku Orlej Perci zdominowana jest przez trawersy, a niektóre jego miejsca prowadzą granią. Znajdują się tu liczne ekspozycje, dlatego też wędrówka zdecydowanie odradzana jest osobom, mającym lęk wysokości. Orla Perć nie jest przeznaczona dla „zwykłych” turystów, o wędrówce tym szlakiem powinni myśleć tylko ludzie mający doświadczenie górskie i znający techniki wspinaczkowe. Pomimo zabezpieczenia na całej długości za pomocą drabinek, łańcuchów czy klamer, warto zastanowić się, czy naprawdę poradzimy sobie z przejściem. Oczywiście na większości etapów trasy można prawie w każdym momencie skorzystać ze szlaków dojściowych i zrezygnować z wędrówki – wyjątkiem jest odcinek od Granatów po Krzyżne, który trzeba przejść w całości. Choć przyjmuje się, że Orla Perć jest najtrudniejszym i najbardziej niebezpiecznym oznakowanym szlakiem w Tatrach, to można wskazać w tych górach trasy, które odpowiadają jej poziomem trudności. Jednak o specyfice Orlej Perci decyduje fakt, że jest to stosunkowo długi odcinek z wszystkimi wymienionymi powyżej trudnościami – pozostałe szlaki w Tatrach nie wymagają od turystów umiejętności poruszania się w trudnym terenie przez cały czas. O tym, jakich trudności dostarczała i nadal dostarcza wędrówka po Orlej Perci, świadczy fakt, że w 2007 roku dyrekcja Tatrzańskiego Parku Narodowego wprowadziła ruch jednostronny na odcinku od Zawratu do Koziego Wierchu. Taka decyzja miała na celu ułatwienie wędrówki – nie oznacza to, że teraz nie trzeba zachować rozsądku na szlaku. Orla Perć – szlak W rejon Orlej Perci można dotrzeć kilkoma popularnymi szlakami dojściowymi, z których część może stanowić samodzielny cel wycieczek. Najbardziej popularnym szlakiem dojściowym jest trasa ze schroniska „Murowaniec” na Zawrat. Należy mieć jednak na uwadze, że zdobywanie Zawratu od Hali Gąsienicowej jest zdecydowanie trudniejsze niż szlak prowadzący z Doliny Pięciu Stawów. Wędrówka na Orlą Perć możliwa jest od kilku stron, w tym od: Kasprowego Wierchu i Świnicy czerwonym szlakiem wzdłuż grani – oceniana jako trudna i eksponowana. Ułatwienia w postaci łańcuchów i klamer. Przypominamy, że aktualnie odcinek ze Świnicy jest zamknięty do odwołania (stan na Doliny Gąsienicowej ze schroniska „Murowaniec”: niebieskim szlakiem na Zawrat – trasa trudna, ubezpieczona łańcuchami; żółtym szlakiem na Kozią Przełęcz – trasa trudna z elementami wspinaczki i z ekspozycją; czarnym szlakiem, który prowadzi przez Rysę Zaruskiego i Żleb Kulczyńskiego – trasa oceniana jako trudna, z łańcuchami, klamrami i poręczami; zielonym szlakiem wyprowadzającym między Zadnią Sieczkową Przełączkę a Zadni Granat – trasa o średniej trudności; żółtym szlakiem pod sam wierzchołek Skrajnego Granatu – trasa średnio trudna; żółtym szlakiem przez dolinę Pańszczycę na Krzyżne – trasa o niewielkich trudnościach technicznych, ale za to dłuższa i dosyć żmudna; Doliny Pięciu Stawów Polskich ze schroniska: niebieskim szlakiem na Zawrat – trasa odznaczająca się niewielkimi trudnościami technicznymi; żółtym szlakiem na Kozią Przełęcz – trasa oceniana jako trudna, eksponowana, z łańcuchami i klamrami; czarnym szlakiem na Kozi Wierch – trasa o stosunkowo niewielkich trudnościach, jednakże nieco żmudna; żółtym szlakiem na Krzyżne – trasa stosunkowo długa, ale dostępna dla mniej doświadczonych turystów. Orla Perć – przebieg całej trasy Dobrymi miejscami wypadowymi do przejścia całej Orlej Perci są dwa schroniska: „Murowaniec” na Hali Gąsienicowej oraz schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Przejście całej trasy warto podzielić na kilka części: Zawrat – Kozia Przełęcz – ruch turystyczny na tym szlaku jest obecnie jednokierunkowy; czas przejścia: 1:20 h. Kozia Przełęcz – Kozi Wierch – ruch turystyczny na tym szlaku jest obecnie jednokierunkowy; czas przejścia: 1:30 h. Kozi Wierch – Skrajny Granat – czas przejścia: 1:35 h. Skrajny Granat – Krzyżne – w przypadku tego odcinka należy wiedzieć, że nie ma możliwości wcześniejszego zejścia ze szlaku. Czas przejścia: 2:15 h. Orla Perć – najtrudniejszy odcinek Najtrudniejszym odcinkiem Orlej Perci jest najprawdopodobniej trasa od przełęczy Zawrat do Koziego Wierchu. Przejście tym szlakiem wymaga nie tylko dużego doświadczenia i zaplecza sprzętowego, lecz także odporności psychicznej. Szlak wiedzie odcinkami, na których z jednej strony jest skalna ściana z łańcuchami, z drugiej przepaść. Poza tym kamienie są naprawdę śliskie, zwłaszcza jeśli uwzględnić fakt, że czasami nawet latem zalegają na nich resztki śniegu. Aby podnieść poziom bezpieczeństwa, jak już wspomnieliśmy powyżej, od pewnego czasu szlak ten jest jednokierunkowy – można nim podążać tylko od Zawratu. Wyjątkiem jest kilkanaście metrów, gdzie prowadzi żółty szlak z Doliny Pięciu Stawów Polskich. Na odcinku od Zawratu do Koziego Wierchu jest być może najbardziej emocjonujące miejsce na całej Orlej Perci, a mianowicie metalowa drabinka, po której należy się wspiąć. Zlokalizowana w silnie wyeksponowanym miejscu, do którego dociera się krawędzią, w okolicy Koziego Wierchu. Orla Perć zimą Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób planuje się przejść Orlą Perć, czy w zespole, czy też samotnie. Osobiście polecamy przejście w zespole 2-3-osobowym, najlepiej, jeśli wszyscy mają podobną kondycję fizyczną i znają się nawzajem (oraz sobie ufają). Oczywiście można również spróbować przejścia samotnego, stosując metody autoasekuracji, jednak taką metodę polecamy tylko bardzo doświadczonym wspinaczom, którzy radzą sobie w warunkach zimowych. Wreszcie, trzeba mieć na uwadze to, jak się prezentuje Orla Perć nawet latem. Część odcinków to przejścia, gdzie po oby dwóch stronach trasa jest wystawiona na ekspozycję, poza tym na szlaku występują niestabilne kamienie. Zimą jest tylko gorzej – wszystko jest przykryte grubą warstwą śniegu i lodu, więc tak naprawdę z każdym krokiem trzeba zgadywać, jak wygląda podłoże pod białym puchem. Dlatego, gdy trafi się na pogorszenie pogody, wtedy najlepiej zawrócić i odłożyć ambicję przejścia Orlej Perci na inną okazję. Do wszystkiego, co wymieniliśmy powyżej, dochodzi kwestia przygotowania pod kątem umiejętności. Naszym zdaniem wręcz wymagane jest ukończenie kursu taternickiego lub przynajmniej kursu turystyki wysokogórskiej. Dzięki niemu każdy nauczy się podstaw poruszania w trudnym terenie, zastosowania liny, budowania stanowisk, czy też asekuracji lotnej. Dobrze również, by wyjście zimą na Orlą Perć nie było pierwszym doświadczeniem tego typu, dobrze nabyć umiejętności w skałkach i na kursie skałkowym. Reasumując, Orla Perć zimą stawia przed turystami szczególne wymagania. Konieczna jest duża dawka umiejętności i doświadczenia w wędrowaniu w podobnych warunkach oraz odpowiednie zaplecze sprzętowe i umiejętność posługiwania się sprzętem wspinaczkowym. Przed wyruszeniem na szlak należy zapoznać się z prognozowanymi warunkami pogodowymi i sprawdzić ostrzeżenia lawinowe. Orla Perć – czas przejścia Pytaniem, które zadaje sobie wielu ludzi przed wyprawą na Orlą Perć, jest to, jaki jest czas przejścia trasy. Jak to często bywa, odpowiedź jest bardzo niejednoznaczna. Trzeba tutaj bowiem uwzględnić warunki pogodowe czy kondycję turysty. Według informacji podawanych przez większość źródeł czas przejścia waha się pomiędzy 6-7 godzin. Nie należy jednak spieszyć się, gdy zegarek pokaże nam 7:05. Ci, którzy wybierają się zimą, mogą śmiało zastosować mnożnik x1,5. Śnieg i lód skutecznie spowalniają turystów w warunkach beskidzkich, więc tym bardziej na Orlej Perci. Pamiętajmy, że bezpieczeństwo jest najważniejsze, a sama wyprawa ma być dla przede wszystkim pozytywną przygodą. Wypadki śmiertelne na Orlej Perci W ciągu ostatnich lat widać rosnące zainteresowanie Orlą Percią. Niestety, często nie przekłada się to na odpowiednie przygotowanie do wędrówki. Dlatego też coraz częściej można spotkać się z turystami bez odpowiedniego ekwipunku lub, co gorsza, bez wiedzy na temat ryzyka, jakie niesie za sobą wspinaczka i trudności na szlaku. Problemem jest również brak przygotowania kondycyjnego i przecenienie własnych możliwości. Od momentu powstania Orlej Perci do roku 2004 na szlaku doszło do 86 wypadków śmiertelnych. W latach 1995-2004 wypadki, które miały miejsce na Orlej Perci, stanowiły aż 5% ogólnej liczby wypadków w Tatrach, a wypadki śmiertelne aż 15%. Pod względem ryzyka dla turystów, najbardziej niebezpiecznymi odcinkami szlaku Orlej Perci są okolice Zawratu i Koziej Przełęczy. Do najczęstszych przyczyn wypadków w latach 1995-2004 można zaliczyć: poślizgnięcie się na śniegu; poślizgnięcie na mokrych lub śliskich skałach; zabłądzenie; lawinę; uderzenie spadającymi kamieniami i zasłabnięcie; zachowanie; inne czynniki. Zdaniem ratowników górskich, ogólnymi przyczynami śmierci na Orlej Perci były braki kondycyjne, niewłaściwe zaplanowanie wędrówki, nadmierna wiara we własne możliwości, zignorowanie warunków pogodowych lub brak ich wcześniejszego uwzględnienia, a także nieodpowiednie przygotowanie sprzętowe. CZYTAJ TAKŻE: Kurs taternicki czyli jak zostać taternikiem Orla Perć na Nowy Rok. Fotoreportaż z zimowej wspinaczki w Tatrach Jak rozpoznać gwałtowną zmianę pogody? Łatwe trasy w Tatrach – najlepsze propozycje na rodzinne górskie wycieczki Sprzęt potrzebny podczas wspinaczki na Orlą Perć Jak wspomnieliśmy powyżej, jednym z czynników wpływających na wypadki w Tatrach, w tym na Orlej Perci, jest nieodpowiednie przygotowanie sprzętowe. Orla Perć jest szlakiem trudnym i bardzo wymagającym, dlatego odpowiednia odzież i sprzęt turystyczny to coś, o czym powinien pomyśleć każdy przed wyjazdem w Tatry. Ze względu na charakter wędrówki, wskazany jest wybór sprzętu dobrej jakości, który nie zawiedzie turysty podczas wyprawy. Wybierając się w trasę Orlej Perci, zalecamy zabrać ze sobą: kask wspinaczkowy – powinien znaleźć się w wyposażeniu każdego wspinacza wybierającego się na Orlą Perć. Profesjonalny kask wspinaczkowy chroni głowę przed uderzeniem czy urazem, jednocześnie amortyzuje ją podczas ewentualnego upadku. Tym, co wyróżnia dobrej jakości sprzęt, jest wysoka jakość materiałów i odporność na ewentualne uszkodzenia; buty trekkingowe – Jest to podstawa każdego ubioru w góry. Powinny być wykonane z wytrzymałego i odpornego na uszkodzenia zewnętrzne materiału oraz zapewniać odpowiednią amortyzację dzięki specjalnie zaprojektowanej i elastycznej podeszwie. Warte rozważnie będą buty podejściowe, łączące w sobie cechy obuwia trekkingowego z przyczepnością butów przeznaczonych do wspinaczki. Wyruszając w góry w lecie, należy zwrócić uwagę na wodoodporny i przewiewny materiał. W przypadku wypraw zimowych dobrze wybrać model wyposażony w dodatkową wyściółkę, która zapewni ciepło, ale też pozwoli odprowadzić nadmiar wilgoci; kurtkę przeciwdeszczową – osobiście nie wyobrażamy sobie wypadu w góry bez kurtki przeciwdeszczowej w plecaku; wytrzymałe spodnie górskie – wybierając się na Orlą Perć, warto zabrać spodnie, które wytrzymają przypadkowy kontakt ze skałą. Dlatego ważne, by materiał był wytrzymały, opcjonalnie by spodnie miały dodatkowe wzmocnienia na kolanach i pośladkach; bieliznę termoaktywną – jest to element ubioru, który ze względu na bezpośredni kontakt ze skórą powinien być dobrany w odpowiedni sposób. Odpowiednia bielizna termoaktywna z jednej strony odprowadza wilgoć produkowaną przez ciało, z drugiej pozwala zachować właściwą termoregulację organizmu; drugą warstwę odzieży – bez względu na porę roku, każdy powinien spakować (lub założyć) polar, softshell lub inną warstwę chroniącą przed utratą ciepła; czapkę – w zależności od pory roku, warto zabrać czapkę z daszkiem lub czapkę chroniącą przed zimnem; chustę – w Tatrach nawet latem bywa wietrznie i chłodno, dlatego należy zabrać ze sobą chustę w celu ochrony szyi czy głowy; rękawiczki wspinaczkowe – na Orlej Perci trzeba również pomyśleć o rękawiczkach, które ochronią dłonie przed obtarciami oraz poprawią chwyt w skałach; plecak górski – element oczywisty, jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę z faktu, że plecak plecakowi nierówny. Wybierając model na bardziej wymagającą wędrówkę, najlepiej postawić na ofertę znanych producentów, np. takich jak Deuter, The North Face, Pinguin czy Jack Wolfskin. Tego rodzaju plecaki wyróżniają się przede wszystkim lepszą jakością wykonania, a co za tym idzie, również wytrzymałością. Poza tym bardziej zaawansowane modele są wyposażone w szereg udogodnień – usztywniany i regulowany system nośny, wygodny pas biodrowy, pasy troczące, kieszeń typu camelback, czy też boczne kieszenie; bukłak typu camelback – przewagą systemu hydracyjnego nad zwykłą butelką jest to, że nie trzeba ściągać plecaka, by ugasić pragnienie. Jeśli uwzględnić stopień trudności Orlej Perci, jest wręcz wskazane, by korzystać z takiego rozwiązania; termos z gorącą herbatą – niezależnie od tego, czy korzystamy z camelbacka, czy ze zwykłej butelki, termos z gorącą herbatą to absolutny must have; przekąski – przeciętny człowiek potrzebuje około 2000 kalorii dziennie. Należy jednak pamiętać, że w górach każdy znacznie szybciej traci energię, a jej niedobór może być niebezpieczny; mapę Tatr i kompas – zapewne dla wielu to oczywisty punkt, jednak trzeba wspomnieć, że nikt nie powinien wybierać się w góry bez mapy i kompasu. Oczywiście można pobrać aplikację z mapą, jednak warto mieć na uwadze, że elektronika bywa zawodna; telefon, powerbank – jeśli już mowa o elektronice to przed każdym wyjściem w góry każdy powinien sprawdzić, czy ma naładowaną baterię w telefonie. Dobrym pomysłem jest zabranie powerbanka; czołówkę – jest to drobiazg, jednak może uratować życie. W górach ciemność zapada szybciej niż na równinach, poza tym czołówka może również sygnalizować innym nasze położenie; numery służb ratunkowych, aplikację „Ratunek” – wybierając się na wędrówkę, należy zainstalować aplikację „Ratunek”, służącą do kontaktu ze służbami ratowniczymi w górach (TOPR) i GOPR) i na pozostałym obszarze kraju (WOPR, MOPR, inne służby ratownicze). Numery ratunkowe GOPR/TOPR to 601 100 300 i 985; numer osoby pierwszego kontaktu – chcąc się zabezpieczyć przed najgorszym, warto zapisać w telefonie numer osoby pierwszego kontaktu, czyli (In case of emergency). Jest to numer, pod który zadzwonią każde służby ratunkowe, gdy znajdą przy Tobie telefon; ubezpieczenie górskie – o ile w Polsce akcje górskie są darmowe, to jednak na Słowacji potrafią naprawdę dużo kosztować; apteczkę turystyczną – chyba najważniejsza rzecz w plecaku. Bez apteczki nie ryzykuj wyjścia w góry, a już zwłaszcza na odcinek o takim stopniu trudności jak Orla Perć; Orla Perć jest dostępna również zimą, jednak wtedy wyprawa wymaga nie tylko odpowiedniego wyposażenia, ale i znacznego doświadczenia w poruszaniu się w skale, lodzie i śniegu w terenie wysokogórskim, znajomości podstaw asekuracji oraz umiejętności chodzenia w rakach i posługiwania się czekanem. Dlatego zimą istotny jest odpowiedni sprzęt do wędrówki w oblodzonym terenie. Czekan i raki wspinaczkowe to obok kasku, podstawowe elementy ekwipunku na zimową wyprawę na Orlą Perć. Warto też mieć ze sobą uprząż wspinaczkową (przynajmniej dolną), linę wspinaczkową (co najmniej 25-30 metrów), 2-3 pętle oraz kilka karabinków wspinaczkowych, tak aby trudne, eksponowane i zalodzone miejsca przekraczać z asekuracją drugiej osoby. Jako uzupełnienie wyposażenia na taką wyprawę warto zabrać ze sobą ogrzewacze do dłoni i stóp. Zdjęcia: Foty Jacek BoguckiZdjęcie tytułowe: jarekgrafik

krok nad przepaścią orla perć